Wibautpark

  • Naoorloge tuinstad
  • Urban Design
Schiedam

Het Dr. Wibautplein in de Schiedamse wijk Nieuwland is de afgelopen jaren een belangrijke ontmoetingsplek voor de jong en oud geworden. Het plein vormt het hart van de wijk en is ingericht als tijdelijk park. De plek is omarmd door de buurt om te spelen, sporten, tuinieren en ruimte voor evenementen en buurtactiviteiten. De gemeente heeft op de locatie van het tijdelijke park echter ook woningbouw voorzien.

Klant: BEMOG Projektontwikkeling
Jaar: 2020 – heden
Partner: Kickstad, Van Delft Infra, idverde, M3E, H4D, Hazenberg , Deltares, BIM4ALL
Status: In ontwikkeling
Type: Stedenbouwkundigplan, inrichtingsplan
Locatie: Nieuwland, Schiedam
Programma: 141 woningen, 270 m² maatschappelijk programma
Stedenbouw: ECHO Urban Design
Landschapsarchitectuur: ECHO Urban Design
Architectuur: KOW Architecten
Huidige situatie Wibautplein

De centrale opgave is het behouden van de huidige sociale ecologie van de plek als hart voor de buurt, in combinatie met de gewenste ontwikkeling van woningen in het gebied. Centraal staat dan ook het terugbrengen van een groot aantal huidige functies van het park in het toekomstige plan. Op die manier ontstaat een plek voor de huidige omwonenden en de nieuwe bewoners om te spelen, sporten en ontmoeten in een aantrekkelijke parksetting.

Voor het WIJpark zijn we uitgegaan van de huidige lokale kracht als belangrijkste inspiratiebron voor het ontwerp. We hebben het gebied dan ook zodanig vormgegeven, dat er plaats blijft behouden voor alle bestaande activiteiten. Zo hebben de sportveldjes, de speeltuin en de natuurlijke sfeer allemaal een plek gevonden bij de herinrichting van het veld, dat ontworpen is als een een voor iedereen begaanbaar geterrasseerd landschap. Het is belangrijk geweest om huidige en toekomstige bewoners en gebruikers zoveel mogelijk te betrekken bij de inrichtingskeuzes van het park, in interviews, participatiemomenten, een schoolbezoek en meedenksessies in de wijk.

Het herontwerpen van bestaande sociale kwaliteiten

Het WIJpark wordt een verbindende schakel op allerlei niveaus: stedenbouwkundig, landschappelijk en ecologisch. Stedenbouwkundig maken we de verbinding door de gebouwen qua hoogte en afmeting te laten reageren op de context. De relatie tussen de nieuwbouw en de aanwezige stempelstructuren is hierin leidend. De Monseigneur Nolenslaan wordt als het ware opgespannen tussen twee ankers: de bestaande voorzieningen langs de Monseigneur Nolenslaan en het WIJpark. Het WIJpark biedt ruimte aan recreatie, sport en spel voor elke doelgroep van jong tot oud. Om het individueel of in teamverband actief bezig zijn te stimuleren, heeft het plein een open en vrije opzet met uiteenlopende sport- en spelaanleidingen. Hiermee vormt het een tegenhanger van de Monseigneur Nolenslaan, die ingericht is op horeca en retail.

Vorm en lay-out

Het WIJpark is een plek waar verschillende stempels bij elkaar komen, bovenop een 2/3 verdiepte parkeergarage. De hoekverdraaiing tussen de twee ruimtestelsels wordt zichtbaar in de openbare ruimte doordat gebouw E meedraait met de bestaande galerijflats. Deze vormt tevens het hoogteaccent in de zichtas van de Monseigneur Nolenslaan.
 
De bouwmassa’s A, B, C en D nemen het ruimtestelsel, dat zicht vanaf de Gerbrandystraat aandient over: zij tonen een heldere relatie in de maat, schaal en hoogte met de omliggende bebouwing. De bouwmassa’s zijn alzijdig ontworpen om het gebruik van de openbare ruimte en veiligheid te stimuleren. De volumes hebben platte daken in de aansluiting op de typische stijl van de wederopbouw.

Verbonden in stijl

Nederlandse wijken uit de jaren ’50 zijn ontworpen met een sterke nadruk op herhaling, orde en samenhang. Wie deze oudere gebouwen goed bekijkt, kan een verscheidenheid aan details en verrijking ontwaren, hoewel deze veelal monotoon van aard zijn. Binnen ons ontwerp kopiëren we de sterke compositie van deze bouwstijl om de toevoegingen aan te laten sluiten bij de buurt. Wel zullen de nieuwe woningen qua afwerking en detaillering meer opvallen en ook op individueel niveau.

Het lagere niveau van de nieuwe blokken is letterlijk een verlengstuk van de bestaande plinten. De drie lagen erboven bevinden zich op de dezelfde hoogte en zijn opgetrokken uit de dezelfde materialen als de blokken uit de jaren 50. Doorgetrokken in de basementen en tuinmuren. De toevoegingen zijn echter nieuw en vormen een fraai contrast tussen de onderste en bovenste niveaus. Het effect wordt benadrukt door de terug zettingen.

Een inclusieve buurt

Met een sterke mix in typologieën die gelijkmatig worden verdeeld over de blokken, wordt ook een mix van bewoners aangetrokken. In combinatie met de aantrekkelijke openbare ruimte zal deze samenstelling een gebied helpen cultiveren waarin mensen bijna als vanzelf een oogje voor elkaar in het zeil houden. Het nieuwe geterrasseerde landschap is het resultaat van een ondergrondse parkeervoorziening. Het verloop van de helling is tot een minimum beperkt om rolstoelgebruikers en minder mobiele mensen onbelemmerd toegang te geven tot het park. Het feit dat het zich visueel op hetzelfde niveau bevindt als de rest van de buurt, draagt het bij aan inclusieve sfeer.

Sociale veiligheid

Het behoud van de groene ruimte en het optimaliseren van de hieraan verbonden functies zijn binnen een verdichtingsproject niet alleen cruciaal om het welzijn van de bewoners te verbeteren, maar ook om de sociale veiligheid te waarborgen. We verleggen de grenzen van gemeenschappelijke kelderconstructies naar een 2/3 verdiepte parkeergarage. Dit verlengt de zichtlijnen aanzienlijk.

Het opnemen van een omvangrijke mix van vijf typologieën maakt slimme indelingen mogelijk die extra ruimte creëren, maar ook de ruimtelijke beleving nog meer vergroten. Denk hierbij aan het rug-aan-rug plaatsen van maisonnettes, bekroond met kleinere teruggezette appartementen. Deze ontwerpprincipes, inclusief het overal aanwezige zicht op groen, zorgen voor een hoger niveau van sociale veiligheid. Zo hebben de verschillende woningen ook verschillende ontworpen overgangen tussen openbaar en privé.

Overgang tuinmuren

Overgang park

Overgang collectieve tuin

Overgang Delfse stoep

Klimaatadaptief en natuurinclusief

Met het ontwerp van het park spelen we in op (toekomstige) klimaatveranderingen. Zo vormt het terrassenlandschap en de wadi een water bufferend reservoir, waardoor overtollig regenwater eenvoudig kan worden opgeslagen en gereguleerd. Daarnaast maken we een open groene verbinding met een van de hoofdstraten van Schiedam, die de historische grachten met het platteland verbindt en als zodanig een cruciaal onderdeel is van het ecosysteem van de stad.

Meer weten over dit project?

Margot vertelt je er graag over.