Leppävaara

City
Urban Design

Leppävaara | Finland

Leppävaara is de naam van het stadscentrum van Espoo, de op één na grootste stad van Finland. Het stadscentrum is sterk verstedelijkt en wordt doorsneden door bundels drukke wegen, spoorwegen en grote verharde parkeerterreinen. Momenteel heeft het stadscentrum een monotoon stedelijk programma, met het grootste winkelcentrum van Finland aan de zuidkant en winkel- en kantoorlocaties uit de jaren 80 aan de noordkant van het centrum. De stad Espoo lanceerde een internationale wedstrijd in twee fasen voor ideeën en ontwerpen voor de transformatie naar een sociaal ecologisch inclusief stadscentrum, met veel ruimte voor voetgangers, groen, nieuwe verbindingen en gemengde stedelijke programma’s.

Klant:	Gemeente Espoo, SAFA
Jaar:	2023
Partner:	Planetary Architecture, Raivio Bumann, SRV & Ramboll
Status:	4e Prijs, internationale prijsvraag
Type:	Masterplan
Locatie:	Leppävaara \| Finland
Programma:	Gemengd programma, (sociale) woningbouw, retail, kantoren, sociaal-maatschappelijk programma, zorgcluster & een kinderdagverblijf.
Stedenbouw:	ECHO Urban Design
Landschapsarchitectuur:	ECHO Urban Design
Architectuur:	ECHO Urban Design & Planetary Architecture

Sociaal ecologische stad

Het nieuwe centrum van Leppävaara herdefinieert zichzelf en ontpopt zich als een uitzonderlijk sociaal ecologisch inclusief stedelijk centrum. Het centrum, dat zowel op lokale als globale schaal een voorbeeldfunctie vervult, heeft een menselijke schaal, is toegankelijk en ecologisch gelaagd en verschilt sterk van conventionele centra die worden gekenmerkt door verkeersstructuren, parkeerplaatsen en een generieke architecturale identiteit.

Verbonden

Openbaar vervoer, fietsers en nieuwe (gedeelde) mobiliteitsconcepten hebben voorrang op het autogebruik. Deze systemen, haltes voor openbaar vervoer en fietsparkeerplaatsen zijn strategisch geplaatst en met elkaar verbonden via de nieuw geïntroduceerde ‘Superplus’. Deze hybride openbare gebouwstructuur functioneert deels als een stedelijke woonkamer die verbonden is met een openbaar bruggensysteem, in noord-zuid en oost-west richting en doet dienst als stationshal voor het openbaar vervoer. De Superplus is geprogrammeerd met openbare en flexibele voorzieningen. Ruimtes worden verhuurd als evenementenlocaties, flexibele werkruimten, tentoonstellingsruimten, auditoriums, bijbehorende horeca en conferentieruimten. De Superplus verbindt letterlijk en figuurlijk met alle belangrijke modaliteiten in het gebied en geeft de hele regio een sociale en iconische impact.

Sociaal verankerd

Het richtinggevende stedenbouwkundige concept met integraal groen wordt versterkt door voetgangersnetwerktracés, die zich wijd vertakken en verbinding maken met omliggende buurten en wijken. Door de drukke hoofdinfrastructuur te overbruggen met looproutes wordt het straks mogelijk om comfortabel te wandelen, lopen of fietsen tussen terrassen van restaurants en cafés, innovatieve ecologische woonconcepten, ontmoetings- en evenementenruimtes en verschillende knooppunten met commerciële en sociale programma’s. Het voetgangersnetwerk is zo ontworpen dat alle leeftijden van de lokale gemeenschap zich vrij en veilig kunnen bewegen.

De natuur omarmd

In het centrum van Leppävaara dienen sociale en ecologische structuren als basis en dwingende principes voor het stadsontwerp. De omliggende, enigszins verborgen bos- en recreatiegebieden worden als referentiepunten genomen en naar het stadscentrum getrokken, waar ze een aantrekkelijke openbare groene ruimte creëren. Door het groen te combineren met een kwalitatief stormwatersysteem, vormt zich een doorlopend en robuust ecologisch netwerk dat open ruimtes, straten en parkeerplaatsen transformeert in een gezonde en groene stedelijke oase, die veerkracht en vitaliteit biedt voor zowel de samenleving als de biodiversiteit.

Koolstof neutrale ontwikkeling

Het plan hecht de grootste waarde aan duurzaamheid. Dit wordt gedaan door de introductie van extensief inheems groen, een robuust watersysteem en een innovatief mobiliteitssysteem en wordt ook vertaald in de gebouwde concepten. Het plan erkent dat de ontwikkeling over een periode van 10 tot 20 jaar zal plaatsvinden en omarmt zowel low-tech als high-tech benaderingen, waarbij de nadruk ligt op systeemdenken en adaptieve structuren die technologische vooruitgang mogelijk maken. Het doel is om koolstofneutraliteit te bereiken in zowel het plangebied als de gebouwen en vraagt om een holistische benadering gedurende hun levenscycli.

De natuur omarmd

Het groen- en waterconcept is robuust en continu. We creëren een plan met 46% groene ruimte in het wedstrijdgebied. De groenstructuur vormt de basis van het watersysteem en biedt uitgebreide infiltratie- en buffermogelijkheden. Het draagt aanzienlijk bij aan het voeden van een diverse en bloeiende ecologische structuur in de open grond en bodem, het bevorderen van biodiversiteit, het verminderen van stedelijke hitte-eilanden en het verbeteren van de algehele milieukwaliteit van het gebied.

Themakaarten

Groenstructuur

De groenstructuur dient als afwateringssysteem en speelt een cruciale rol bij het opvangen en geleiden van regenwater. In het westelijk gebied begint het watersysteem met het opvangen van regenwater van de daken van de gebouwen en het oppervlak in de openbare en collectieve ruimten. Het water wordt vervolgens naar lagere gebieden op de begane grond geleid, waar speciaal ontworpen zones het opvangen. Hier infiltreert het geleidelijk in de bodem en zorgt het voor een duurzame en natuurlijke aanvulling op de watervoorziening. Dit proces helpt het risico op overstromingen te verminderen en ondersteunt het ecologisch evenwicht van de omgeving door grondwateraanvulling te bevorderen en lokale waterwegen, zoals de nabijgelegen beek, te behouden.

Waterstructuur

Het stedenbouwkundig ontwerp in het centrumgebied draait om strategisch gelegen robuuste groenstructuren die onderling verbonden zijn en ontworpen zijn om regenwater vast te houden en het regenwater efficiënt te beheren. Deze groenstructuren zijn geïntegreerd in het stratenraster, binnenstraten en pleinen. Net als in het westelijk gebied wordt het regenwater opgevangen op de daken van de omliggende gebouwen en indien nodig afgevoerd naar de groenstructuur, waardoor een veerkrachtig netwerk ontstaat dat bestand is tegen periodes van droogte en hevige regenval.

Bestaande bomen

Een belangrijke doelstelling van dit plan is om prioriteit te geven aan het behoud van bestaande volwassen bomen. Als het niet mogelijk is om waardevolle bomen te behouden, zullen ze worden herplanting op locaties die gevoelig zijn voor het hitte-eilandeffect. Door de waardevolle bomen en de beboste gebieden te behouden, wordt het natuurlijke karakter van het gebied behouden terwijl het in harmonie wordt gebracht met de stedelijke ontwikkeling. Deze aanpak bevordert niet alleen duurzaam waterbeheer, maar zorgt ook voor het behoud van de integriteit en veerkracht van het lokale ecosysteem.

Stedelijk programma

Alle plinten van het nieuwe en getransformeerde stadscentrum dragen bij aan een levendig, sociaal, economisch veerkrachtig en ondernemend stedelijk klimaat. Concentratiepunten Het gezondheidscentrum, de kantoorruimtes en het hotel zijn strategisch geplaatst in het centrale gebied en steken uit boven de levendige plinten. Kleine bedrijven, co-working spaces, restaurants en cafés bevinden zich langs een netwerk van pleinen en pleinen die de belangrijkste voetgangersroutes begeleiden. De pleinen en pleinen bieden ook ruimte voor deze functies in de vorm van een buitenterras of een tijdelijke evenementen locatie.